Program „Czyste Powietrze” – Nowe Zasady

Kiedy zaczyna obowiązywać nowy program Czyste Powietrze? Nowa wersja programu zacznie obowiązywać 31 marca 2025 roku.

Jakie są główne cele nowego programu? Celem programu jest poprawa jakości powietrza oraz zwiększenie efektywności energetycznej budynków poprzez wymianę nieefektywnego źródła ciepła i termomodernizację domów.

Jak długo będzie trwał program? Program obejmuje lata 2018-2032. Umowy z beneficjentami będą podpisywane do 31 grudnia 2030 r., a środki będą wydatkowane przez WFOŚiGW do 31 grudnia 2032 r.

Ile środków posiada aktualnie NFOŚiGW do dyspozycji w ramach programu? NFOŚiGW dysponuje budżetem Krajowego Planu Odbudowy (KPO) – 13,9 mld zł oraz środkami z Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) – 7,9 mld zł. Nowy nabór wniosków od 31 marca 2025 r. finansowany będzie ze środków Funduszu Modernizacyjnego (10 mld zł). Środki te są bezzwrotne.

Kto może zostać beneficjentem programu? O dofinansowanie mogą ubiegać się osoby fizyczne będące właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Minimalny okres tej własności to 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wymóg ten nie dotyczy sytuacji spadkowych. Ponadto, wnioskodawcy muszą spełniać kryteria dochodowe określone w programie, a w przypadku najwyższego dofinansowania – również wymogi dotyczące standardu energetycznego budynku.

Jakie są możliwe rodzaje dofinansowania? W ramach programu dostępne są dwie formy wsparcia:

• Dotacja – przyznawana przez wojewódzki fundusz ochrony środowiska (WFOŚiGW), wypłacana w całości lub maksymalnie w trzech częściach po złożeniu wniosku o płatność i udokumentowaniu realizacji przedsięwzięcia.

• Dotacja z prefinansowaniem – dostępna dla podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania, wypłacana zaliczkowo przed rozpoczęciem inwestycji na podstawie dyspozycji wypłaty zaliczki.

Jaka jest rola operatorów w programie? Od 31 marca 2025 r. operatorzy będą odpowiedzialni za wsparcie beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania, w tym osób korzystających z prefinansowania. Operator poprowadzi beneficjenta przez cały proces inwestycyjny.

Jakie są poziomy dofinansowania i progi dochodowe?

• Podstawowy poziom – do 40% dofinansowania, próg dochodu: 135 000 zł/rok.

• Podwyższony poziom – do 70% dofinansowania, próg dochodu: do 2 250 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub 3 150 zł w gospodarstwie jednoosobowym.

• Najwyższy poziom – do 100% dofinansowania, próg dochodu: do 1 300 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub 1 800 zł w gospodarstwie jednoosobowym.

Jakie warunki musi spełniać budynek, aby można było przeprowadzić przedsięwzięcie modernizacyjne? Budynek musi mieć pozwolenie na budowę wydane do 31.12.2020 r. oraz spełniać określone normy zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania.

Co obejmuje modernizacja budynków o wskaźniku poniżej 80 kWh/(m²·rok)? Przedsięwzięcie obejmuje demontaż starego źródła ciepła oraz zakup i montaż nowego źródła ciepła zgodnego z wymaganiami programu.

Co obejmuje modernizacja budynków o wskaźniku od 80 do 140 kWh/(m²·rok)? Możliwe jest przeprowadzenie trzech rodzajów przedsięwzięć: wymiana źródła ciepła, termomodernizacja lub obie te czynności razem. Wymagana jest redukcja zapotrzebowania na energię o co najmniej 40%.

Co obejmuje modernizacja budynków o wskaźniku powyżej 140 kWh/(m²·rok)? Wymagana jest redukcja zapotrzebowania na energię do maksymalnie 140 kWh/(m²·rok) i zmniejszenie zużycia o co najmniej 40%. Możliwe są m.in. wymiana źródła ciepła, instalacja wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła oraz termomodernizacja.

Czy można przeprowadzić modernizację bez wymiany źródła ciepła? Tak, jeżeli budynek ma już efektywne źródło ciepła, możliwa jest termomodernizacja, czyli ocieplenie budynku, wymiana okien i drzwi oraz montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Czy audyty energetyczne są obowiązkowe? Tak, audyt energetyczny jest obowiązkowy przed rozpoczęciem inwestycji oraz po jej zakończeniu.

Czy można otrzymać dofinansowanie na kilka budynków? Nie, dofinansowanie przysługuje tylko na jeden budynek/lokal, a beneficjent może skorzystać z programu tylko raz.

Czy możliwe jest prefinansowanie inwestycji? Tak, prefinansowanie do 35% kosztów jest dostępne dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania, tylko za pośrednictwem operatora.

Czy w okresie przejściowym będą obowiązywać specjalne zasady? Tak, przez cztery miesiące od 31.03.2025 r. będzie można uzyskać dotację na koszty kwalifikowane poniesione od 28.05.2024 r., z kilkoma odstępstwami od nowych zasad.

Czy można dostać dofinansowanie na kocioł gazowy? Nie, kotły gazowe nie są kwalifikowane w nowej wersji programu.

Jakie koszty kwalifikowane można pokryć z dotacji? Dotacja obejmuje m.in. wymianę starego źródła ciepła, modernizację instalacji grzewczej, ocieplenie budynku, wymianę okien, zakupu rekuperacji oraz audyt energetyczny.

Jak określa się datę rozpoczęcia przedsięwzięcia? Rozpoczęcie przedsięwzięcia oznacza poniesienie pierwszego kosztu kwalifikowanego, np. wystawienie pierwszej faktury.

Kiedy przedsięwzięcie uznaje się za zakończone? Przedsięwzięcie uznaje się za zakończone po wystawieniu ostatniej faktury potwierdzającej wykonanie prac.

Jaki jest maksymalny czas realizacji przedsięwzięcia? Do 24 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie.

Czy działalność gospodarcza w budynku wpływa na możliwość uzyskania dofinansowania? Tak, wysokość dofinansowania jest pomniejszana proporcjonalnie do powierzchni wykorzystywanej na działalność gospodarczą.

Jakie są obowiązki wnioskodawcy? Wnioskodawca musi przeprowadzić audyt energetyczny, przedstawić świadectwo charakterystyki energetycznej oraz wykonać zakres prac określony w audycie.

Czy można łączyć dofinansowanie z innymi programami? Tak, ale tylko jeśli dotyczą one innego zakresu inwestycji.

Kiedy dotacja nie zostanie przyznana? Dotacja nie zostanie przyznana, jeśli budynek jest użytkowany sezonowo lub nie spełnia wymogów programu.

Czy mogę sprzedać nieruchomość w trakcie realizacji przedsięwzięcia? Nie, sprzedaż nieruchomości przed wypłatą dotacji spowoduje niewypłacenie dofinansowania.

Czy mogę korzystać z dofinansowania, jeśli budynek jest używany tylko sezonowo? Nie, dofinansowanie przysługuje tylko na budynki użytkowane przez cały rok.

Czy mogę ubiegać się o dotację, jeśli w budynku/lokalu mieszkalnym są już nowoczesne źródła ciepła? Tak, ale tylko na inne prace termomodernizacyjne.

Czy mogę wymienić stare źródło ciepła na nowe, ale pozostawić je jako dodatkowe ogrzewanie? Nie, wymieniane źródło ciepła musi być trwale wyłączone z użytku.

Czy mogę zmieniać przeznaczenie budynku po zakończeniu przedsięwzięcia? Nie, przez 5 lat od zakończenia inwestycji budynek musi pozostać obiektem mieszkalnym.

Jakie dokumenty trzeba złożyć wraz z wnioskiem? Należy złożyć dokument podsumowujący audyt energetyczny oraz zaświadczenie o dochodach.

Jak długo trwa rozpatrywanie wniosku o dofinansowanie? Czas rozpatrzenia wynosi do 60 dni.

Jak długo trwa rozpatrywanie wniosku o płatność? Czas rozpatrzenia wynosi 60 dni.

Czy dofinansowanie obejmuje koszty projektowe? Tak, audyt energetyczny oraz dokumentacja są kwalifikowane.

Czy beneficjent może sam wybrać wykonawcę? Tak, jednak wykonawca musi spełniać wymagania programu.

Czy trzeba rozliczać się z dofinansowania? Tak, wymagane są dokumenty potwierdzające realizację inwestycji.

Czy można otrzymać dofinansowanie na wymianę samego źródła ciepła? Tak, pod warunkiem, że inwestycja spełnia wymagania efektywności energetycznej.

Czy możliwa jest zmiana wniosku po jego złożeniu? Tak, zmiany muszą być uzasadnione i zaakceptowane przez WFOŚiGW.

Jakie zmiany wprowadzono w dotacjach jednostkowych? Przywrócono dotacje jednostkowe dla ocieplenia przegród, stolarki okiennej, drzwiowej i bram garażowych.

Co zrobić, jeśli pompa ciepła, którą kupiłem w 2024 roku, zniknęła z listy kwalifikowanych urządzeń? Beneficjent otrzyma zwrot pieniędzy, jeśli rachunek był wystawiony przed 31 grudnia 2024 r.

Jak wygląda ścieżka bankowa w nowym Czystym Powietrzu? Od 31 marca 2025 r. kredyty Czyste Powietrze będą dostępne na nowych zasadach.

Co z kominkami w nowym programie? Program dopuszcza kominki wykorzystywane na cele rekreacyjne, pod warunkiem ich trwałego wyłączenia.

Gdzie można uzyskać więcej informacji o programie? Na stronach internetowych NFOŚiGW (czystepowietrze.gov.pl) oraz WFOŚiGW, a także w gminnych punktach konsultacyjno-informacyjnych.

Co w przypadku braku operatora w gminie? Jeśli w gminie nie ma operatora, rolę operatora pełni regionalny WFOŚiGW.